2 Chương I. CHÍNH THỂ
3 Chương II. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN LỢI CÔNG DÂN
4 Mục A. NGHĨA VỤ
5 Mục B. QUYỀN LỢI
6 Mục C. BẦU CỬ, BÃI MIỄN VÀ PHÚC QUYẾT
7 Chương III. NGHỊ VIỆN NHÂN DÂN
8 Chương IV. CHÍNH PHỦ
9 Chương V. HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN VÀ UỶ BAN HÀNH CHÍNH
10 Chương VI. CƠ QUAN TƯ PHÁP
11 Chương VII. SỬA ĐỔI HIẾN PHÁP
| TƯ VẤN & DỊCH VỤ |
HIẾN PHÁP
NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ
CỘNG HOÀ
(QUỐC HỘI NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ
CỘNG HOÀ
THÔNG QUA NGÀY
9-11-1946)
.LỜI NÓI ĐẦU
Cuộc cách mạng tháng Tám đã giành
lại chủ quyền cho đất nước, tự do cho nhân dân và lập ra nền dân chủ cộng hoà.
Sau tám mươi năm tranh đấu, dân tộc
Việt Nam đã thoát khỏi vòng áp bức của chính sách thực dân, đồng thời đã gạt bỏ
chế độ vua quan. Nước nhà đã bước sang một quãng đường mới.
Nhiệm vụ của dân tộc ta trong giai
đoạn này là bảo toàn lãnh thổ, giành độc lập hoàn toàn và kiến thiết quốc gia
trên nền tảng dân chủ.
Được quốc dân giao cho trách nhiệm
thảo bản Hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà, Quốc hội nhận
thấy rằng Hiến pháp Việt Nam phải ghi lấy những thành tích vẻ vang của Cách
mạng và phải xây dựng trên những nguyên tắc dưới đây:
– Đoàn kết toàn dân, không phân biệt
giống nòi, gái trai, giai cấp, tôn giáo.
– Đảm bảo các quyền tự do dân chủ.
– Thực hiện chính quyền mạnh mẽ và
sáng suốt của nhân dân.
Với tinh thần đoàn kết, phấn đấu sẵn
có của toàn dân, dưới một chính thể dân chủ rộng rãi, nước Việt Nam độc lập và
thống nhất tiến bước trên đường vinh quang, hạnh phúc, cùng nhịp với trào lưu
tiến bộ của thế giới và ý nguyện hoà bình của nhân loại.
Chương I. CHÍNH THỂ
Điều thứ 1
Nước
Việt Nam
là một nước dân chủ cộng hoà.
Tất
cả quyền binh trong nước là của toàn thể nhân dân Việt Nam, không phân
biệt nòi giống, gái trai, giàu nghèo, giai cấp, tôn giáo.
Điều thứ 2
Đất
nước Việt Nam
là một khối thống nhất Trung Nam Bắc không thể phân chia.
Điều thứ 3
Cờ
của nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà nền đỏ, giữa có sao vàng năm cánh.
Quốc
ca là bài Tiến quân ca.
Thủ
đô đặt ở Hà Nội.
Chương II. NGHĨA VỤ VÀ QUYỀN LỢI CÔNG DÂN
Mục A. NGHĨA VỤ
Điều thứ 4:
Mỗi
công dân Việt Nam
phải:
–
Bảo vệ Tổ quốc
–
Tôn trọng Hiến pháp
–
Tuân theo pháp luật.
Điều thứ 5
Công
dân Việt Nam
có nghĩa vụ phải đi lính.
Mục B. QUYỀN LỢI
Điều thứ 6
Tất
cả công dân Việt Nam
đều ngang quyền về mọi phương diện: chính trị, kinh tế, văn hoá.
Điều thứ 7
Tất
cả công dân Việt Nam
đều bình đẳng trước pháp luật, đều được tham gia chính quyền và công cuộc kiến
quốc tuỳ theo tài năng và đức hạnh của mình.
Điều thứ 8
Ngoài
sự bình đẳng về quyền lợi, những quốc dân thiểu số được giúp đỡ về mọi phương
diện để chóng tiến kịp trình độ chung.
Điều thứ 9
Đàn
bà ngang quyền với đàn ông về mọi phương diện.
Điều thứ 10
Công
dân Việt Nam
có quyền:
–
Tự do ngôn luận
–
Tự do xuất bản
–
Tự do tổ chức và hội họp
–
Tự do tín ngưỡng
–
Tự do cư trú, đi lại trong nước và ra nước ngoài.
Điều thứ 11
Tư
pháp chưa quyết định thì không được bắt bớ và giam cầm người công dân Việt Nam.
Nhà
ở và thư tín của công dân Việt Nam
không ai được xâm phạm một cách trái pháp luật.
Điều thứ 12
Quyền
tư hữu tài sản của công dân Việt Nam được bảo đảm..
Điều thứ 13
Quyền
lợi các giới cần lao trí thức và chân tay được bảo đảm.
Điều thứ 14
Những
người công dân già cả hoặc tàn tật không làm được việc thì được giúp đỡ. Trẻ
con được săn sóc về mặt giáo dưỡng.
Điều thứ 15
Nền
sơ học cưỡng bách và không học phí. Ở các trường sơ học địa phương, quốc dân
thiểu số có quyền học bằng tiếng của mình.
Học
trò nghèo được Chính phủ giúp.
Trường
tư được mở tự do và phải dạy theo chương trình Nhà nước.
Điều thứ 16
Những
người ngoại quốc tranh đấu cho dân chủ và tự do mà phải trốn tránh thì được trú
ngụ trên đất Việt Nam.
Mục C. BẦU CỬ, BÃI MIỄN VÀ PHÚC QUYẾT
Điều thứ 17
Chế
độ bầu cử là phổ thông đầu phiếu. Bỏ phiếu phải tự do, trực tiếp và kín.
Điều thứ 18
Tất
cả công dân Việt Nam, từ 18 tuổi trở lên, không phân biệt gái trai, đều có
quyền bầu cử, trừ những người mất trí và những người mất công quyền.
Người
ứng cử phải là người có quyền bầu cử, phải ít ra là 21 tuổi, và phải biết đọc,
biết viết chữ quốc ngữ.
Công
dân tại ngũ cũng có quyền bầu cử và ứng cử.
Điều thứ 19
Cách
thức tuyển cử sẽ do luật định.
Điều thứ 20
Nhân
dân có quyền bãi miễn các đại biểu mình đã bầu ra, theo Điều thứ 41 và 61.
Điều thứ 21
Nhân
dân có quyền phúc quyết về Hiến pháp và những việc quan hệ đến vận mệnh quốc
gia, theo Điều thứ 32 và 70.
Chương III. NGHỊ VIỆN NHÂN DÂN
Điều thứ 22
Nghị
viện nhân dân là cơ quan có quyền cao nhất của nước Việt Nam dân chủ
cộng hoà.
Điều thứ 23
Nghị
viện nhân dân giải quyết mọi vấn đề chung cho toàn quốc, đặt ra các pháp luật,
biểu quyết ngân sách, chuẩn y các hiệp ước mà Chính phủ ký với nước ngoài.
Điều thứ 24
Nghị
viện nhân dân do công dân Việt Nam
bầu ra. Ba năm bầu một lần.
1. https://docluat.vn/archive/2028/
2. https://docluat.vn/archive/2122/
3. https://docluat.vn/archive/3648/
Cứ
5 vạn dân thì có một nghị viên.
Số
nghị viên của những đô thị lớn và những địa phương có quốc dân thiểu số sẽ do
luật định.
Điều thứ 25
Nghị
Viên không phải chỉ thay mặt cho địa phương mình mà còn thay mặt cho toàn thể
nhân dân.
Điều thứ 26
Nghị
viện nhân dân tự thẩm tra xem các nghị viên có được bầu hợp lệ hay không.
Điều thứ 27
Nghị
viện nhân dân bầu một Nghị trưởng, hai Phó nghị trưởng, 12 uỷ viên chính thức,
3 uỷ viên dự khuyết để lập thành Ban thường vụ.
Nghị
trưởng và Phó nghị trưởng kiêm chức Trưởng và Phó trưởng Ban thường vụ.
Điều thứ 28
Nghị
viện nhân dân mỗi năm họp hai lần do Ban thường vụ triệu tập vào tháng 5 và
tháng 11 dương lịch.
Ban
thường vụ có thể triệu tập hội nghị bất thường nếu xét cần.
Ban
thường vụ phải triệu tập Nghị viện nếu một phần ba tổng số nghị viên hoặc Chính
phủ yêu cầu.
Điều thứ 29
Phải
có quá nửa tổng số nghị viên tới họp, hội nghị mới được biểu quyết.
Nghị
viện quyết nghị theo quá nửa số nghị viên có mặt.
Nhưng
muốn tuyên chiến thì phải có hai phần ba số nghị viện có mặt bỏ phiếu thuận.
Điều thứ 30
Nghị
viện họp công khai, công chúng được vào nghe.
Các
báo chí được phép thuật lại các cuộc thảo luận và quyết nghị của Nghị viện.
Trong
những trường hợp đặc biệt, Nghị viện có thể quyết nghị họp kín.
Điều thứ 31
Những
luật đã được Nghị viện biểu quyết, Chủ tịch nước Việt Nam phải ban bố
chậm nhất là 10 hôm sau khi nhận được thông tri. Nhưng trong hạn ấy, Chủ tịch
có quyền yêu cầu Nghị viện thảo luận lại. Những luật đem ra thảo luận lại, nếu
vẫn được Nghị viện ưng chuẩn thì bắt buộc Chủ tịch phải ban bố.
Điều thứ 32
Những
việc quan hệ đến vận mệnh quốc gia sẽ đưa ra nhân dân phúc quyết, nếu hai phần
ba tổng số nghị viên đồng ý.
Cách
thức phúc quyết sẽ do luật định.
Điều thứ 33
Khi
nào hai phần ba tổng số nghị viên đồng ý, Nghị viện có thể tự giải tán. Ban
thường vụ thay mặt Nghị viện tuyên bố sự tự giải tán ấy.
Điều thứ 34
Khi
Nghị viện nhân dân đã hết hạn hoặc chưa hết hạn mà tự giải tán thì Ban thường
vụ giữ chức quyền cho đến khi bầu lại Nghị viện nhân dân mới.
Điều thứ 35
Hai
tháng trước khi Nghị viện nhân dân hết hạn, Ban thường vụ tuyên bố cuộc bầu cử
lại. Cuộc bầu cử mới phải làm xong trong hai tháng trước ngày Nghị viện hết
hạn.
Khi
Nghị viện nhân dân tự giải tán, Ban thường vụ tuyên bố ngay cuộc bầu cử lại.
Cuộc bầu cử mới làm xong trong hai tháng sau ngày Nghị viện tự giải tán.
Chậm
nhất là một tháng sau cuộc bầu cử, Ban thường vụ phải họp Nghị viện nhân dân
mới.
Trong
khi có chiến tranh mà nghị viện hết hạn thì Nghị viện hoặc Ban thường vụ có
quyền gia hạn thêm một thời gian không nhất định. Nhưng chậm nhất là sáu tháng
sau khi chiến tranh kết liễu thì phải bầu lại Nghị viện.
Điều thứ 36
Khi
Nghị viện không họp, Ban thường vụ có quyền:
a)
Biểu quyết những dự án sắc luật của Chính phủ. Những sắc luật đó phải đem trình
Nghị viện vào phiên họp gần nhất để Nghị viện ưng chuẩn hoặc phế bỏ.
b)
Triệu tập Nghị viện nhân dân.
c)
Kiểm soát và phê bình Chính phủ.
Điều thứ 37
Phải
có quá nửa tổng số nhân viên bỏ phiếu thuận, những nghị quyết của Ban thường vụ
mới có giá trị.
Điều thứ 38
Khi
Nghị viện không họp được, Ban thường vụ cùng với Chính phủ có quyền quyết định
tuyên chiến hay đình chiến.
Điều thứ 39
Đầu
mỗi khoá họp, sau khi Ban thường vụ báo cáo công việc, vấn đề bỏ phiếu tín
nhiệm Ban thường vụ có thể nêu ra, nếu có một phần tư tổng số nghị viên yêu
cầu. Toàn Ban thường vụ phải từ chức nếu không được tín nhiệm. Nhân viên Ban
thường vụ cũ có thể được bầu lại.
Điều thứ 40
Nếu
chưa được Nghị viện nhân dân đồng ý hay trong lúc Nghị viện không họp mà chưa
được Ban thường vụ đồng ý thì Chính phủ không được bắt giam và xét xử những
nghị viên.
Nghị
viên không bị truy tố vì lời nói hay biểu quyết trong Nghị viện.
Trong
trường hợp phạm pháp quả tang, Chính phủ có thể bắt giam nghị viên ngay nhưng
chậm nhất là 24 giờ phải thông tri cho Ban thường vụ. Ban thường vụ hoặc Nghị
viện sẽ định đoạt.
Khi
một nghị viên mất quyền ứng cử thì đồng thời mất cả tư cách nghị viên.
Điều thứ 41
Nghị
viện phải xét vấn đề bãi miễn một nghị viên khi nhận được đề nghị của một phần
tư tổng số cử tri tỉnh hay thành phố đã bầu ra nghị viên đó. Nếu hai phần ba
tổng số nghị viên ưng thuận đề nghị bãi miễn thì nghị viên đó phải từ chức.
Điều thứ 42
Phụ
cấp của các nghị viên sẽ do luật định.
Chương IV. CHÍNH PHỦ
Điều thứ 43
Cơ
quan hành chính cao nhất của toàn quốc là Chính phủ Việt Nam dân chủ
cộng hoà.
Điều thứ 44
Chính
phủ gồm có Chủ tịch nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà, Phó chủ tịch và Nội các.
Nội
các có Thủ tướng, các Bộ trưởng, Thứ trưởng. Có thể có Phó Thủ tướng.
Điều thứ 45
Chủ
tịch nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà chọn trong Nghị viện nhân dân và phải được hai phần ba tổng số
nghị viện bỏ phiếu thuận.
Nếu
bỏ phiếu lần đầu mà không đủ số phiếu ấy, thì lần thứ nhì sẽ theo đa số tương
đối.
Chủ
tịch nước Việt Nam
được bầu trong thời hạn 5 năm và có thể được bầu lại.
Trong
vòng một tháng trước khi hết nhiệm kỳ của Chủ tịch, Ban thường vụ phải triệu
tập Nghị viện để bầu Chủ tịch mới.
Điều thứ 46
Phó
chủ tịch nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà chọn trong nhân dân và bầu theo lệ thường.
Nhiệm
kỳ của Phó chủ tịch theo nhiệm kỳ của Nghị viện.
Phó
chủ tịch giúp đỡ Chủ tịch.
Khi
Chủ tịch từ trần hay từ chức thì Phó chủ tịch tạm quyền Chủ tịch. Chậm nhất là
hai tháng phải bầu Chủ tịch mới.
Điều thứ 47
Chủ
tịch nước Việt Nam
chọn Thủ tướng trong Nghị viện và đưa ra Nghị viện biểu quyết. Nếu được Nghị
viện tín nhiệm, Thủ tướng chọn các Bộ trưởng trong Nghị viện và đưa ra Nghị
viện biểu quyết toàn thể danh sách. Thứ trưởng có thể chọn ngoài Nghị viện và
do Thủ tướng đề cử ra Hội đồng Chính phủ duyệt y.
Nhân
viên Ban thường vụ Nghị viện không được tham dự vào Chính phủ.
Điều thứ 48
Nếu
khuyết Bộ trưởng nào thì Thủ tướng thoả thuận với Ban thường vụ để chỉ định
ngay người tạm thay cho đến khi Nghị viện họp và chuẩn y.
Điều thứ 49
Quyền
hạn của Chủ tịch nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà:
a)
Thay mặt cho nước.
1. https://docluat.vn/archive/3812/
2. https://docluat.vn/archive/2558/
3. https://docluat.vn/archive/1886/
b)
Giữ quyền Tổng chỉ huy quân đội toàn quốc, chỉ định hoặc cách chức các tướng
soái trong lục quân, hải quân, không quân.
c)
Ký sắc lệnh bổ nhiệm Thủ tướng, nhân viên Nội các và nhân viên cao cấp thuộc
các cơ quan Chính phủ.
d)
Chủ toạ Hội đồng Chính phủ.
đ)
Ban bố các đạo luật đã được Nghị viện quyết nghị.
e)
Thưởng huy chương và các bằng cấp danh dự.
g)
Đặc xá.
h)
Ký hiệp ước với các nước.
i)
Phái đại biểu Việt Nam
đến nước ngoài và tiếp nhận đại biểu ngoại giao của các nước.
k)
Tuyên chiến hay đình chiến theo như Điều 38 đã định.
Điều thứ 50
Chủ
tịch nước Việt Nam
không phải chịu một trách nhiệm nào, trừ khi phạm tội phản quốc.
Điều thứ 51
Mỗi
khi truy tố Chủ tịch, Phó chủ tịch hay một nhân viên Nội các về tội phản quốc,
Nghị viện sẽ lập một Toà án đặc biệt để xét xử.
Việc
bắt bớ và truy tố trước Toà án một nhân viên Nội các về thường tội phải có sự
ưng chuẩn của Hội đồng Chính phủ.
Điều thứ 52
Quyền
hạn của Chính phủ:
a)
Thi hành các đạo luật và quyết nghị của Nghị viện.
b)
Đề nghị những dự án luật ra trước Nghị viện.
c)
Đề nghị những dự án sắc luật ra trước Ban thường vụ, trong lúc Nghị viện không
họp mà gặp trường hợp đặc biệt.
d)
Bãi bỏ những mệnh lệnh và nghị quyết của cơ quan cấp dưới, nếu cần.
đ)
Bổ nhiệm hoặc cách chức các nhân viên trong các cơ quan hành chính hoặc chuyên
môn.
e)
Thi hành luật động viên và mọi phương sách cần thiết để giữ gìn đất nước.
g)
Lập dự án ngân sách hàng năm.
Điều thứ 53
Mỗi
Sắc lệnh của Chính phủ phải có chứ ký của Chủ tịch nước Việt Nam và tuỳ theo
quyền hạn các Bộ, phải có một hay nhiều vị Bộ trưởng tiếp ký. Các vị Bộ trưởng
ấy phải chịu trách nhiệm trước Nghị viện.
Điều thứ 54
Bộ
trưởng nào không được Nghị viên tín nhiệm thì phải từ chức.
Toàn
thể Nội các không phải chịu liên đới trách nhiệm về hành vi một Bộ trưởng.
Thủ
tướng phải chịu trách nhiệm về con đường chính trị của Nội các. Nhưng Nghị viện
chỉ có thể biểu quyết về vấn đề tín nhiệm khi Thủ tướng, Ban thường vụ hoặc một
phần tư tổng số Nghị viện nêu vấn đề ấy ra.
Trong
hạn 24 giờ sau khi Nghị viện biểu quyết không tín nhiệm Nội các thì Chủ tịch
nước Việt Nam
có quyền đưa vấn đề tín nhiệm ra Nghị viện thảo luận lại. Cuộc thảo luận lần
thứ hai phải cách cuộc thảo luận lần thứ nhất là 48 giờ. Sau cuộc biểu quyết
này, Nội các mất tín nhiệm phải từ chức.
Điều thứ 55
Các
Bộ trưởng phải trả lời bằng thư từ hoặc bằng lời nói những điều chất vấn của
Nghị viện hoặc của Ban thường vụ. Kỳ hạn trả lời chậm nhất là 10 ngày sau khi
nhận được thư chất vấn.
Điều thứ 56
Khi
Nghị viện hết hạn hoặc tự giải tán, Nội các giữ chức quyền cho đến khi họp Nghị
viện mới.
Chương V. HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN VÀ UỶ BAN HÀNH CHÍNH
Điều thứ 57
Nước
Việt Nam về phương diện hành
chính gồm có ba bộ: Bắc, Trung,
Nam. Mỗi bộ
chia thành tỉnh, mỗi tỉnh chia thành huyện, mỗi huyện chia thành xã.
Điều thứ 58
Ở
tỉnh, thành phố, thị xã và xã có Hội đồng nhân dân do đầu phiếu phổ thông và
trực tiếp bầu ra.
Hội
đồng nhân dân tỉnh, thành phố, thị xã hay xã cử ra Uỷ ban hành chính.
Ở
bộ và huyện, chỉ có Uỷ ban hành chính. Uỷ ban hành chính bộ do Hội đồng các
tỉnh và thành phố bầu ra. Uỷ ban hành chính huyện do Hội đồng các xã bầu ra.
Điều thứ 59
Hội
đồng nhân dân quyết nghị về những vấn đề thuộc địa phương mình. Những nghị
quyết ấy không được trái với chỉ thị của các cấp trên.
Uỷ
ban hành chính có trách nhiệm:
a)
Thi hành các mệnh lệnh của cấp trên.
b)
Thi hành các nghị quyết của Hội đồng nhân dân địa phương mình sau khi được cấp
trên chuẩn y.
c)
Chỉ huy công việc hành chính trong địa phương.
Điều thứ 60
Uỷ
ban hành chính chịu trách nhiệm đối với cấp trên và đối với Hội đồng nhân dân
địa phương mình.
Điều thứ 61
Nhân
viên Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành chính có thể bị bãi miễn.
Cách
thức bãi miễn sẽ do luật định.
Điều thứ 62
Một
đạo luật sẽ định rõ những chi tiết tổ chức các Hội đồng nhân dân và Uỷ ban hành
chính.
Chương VI. CƠ QUAN TƯ PHÁP
Điều thứ 63
Cơ
quan tư pháp của nước Việt Nam
dân chủ cộng hoà gồm có:
a)
Toà án tối cao.
b)
Các toà án phúc thẩm.
c)
Các toà án đệ nhị cấp và sơ cấp.
Điều thứ 64
Các
viên thẩm phán đều do Chính phủ bổ nhiệm.
Điều thứ 65
Trong
khi xử việc hình thì phải có phụ thẩm nhân dân để hoặc tham gia ý kiến nếu là
việc tiểu hình, hoặc cùng quyết định với thẩm phán nếu là việc đại hình.
Điều thứ 66
Quốc
dân thiểu số có quyền dùng tiếng nói của mình trước Toà án.
Điều thứ 67
Các
phiên toà án đều phải công khai, trừ những trường hợp đặc biệt.
Người
bị cáo được quyền tự bào chữa lấy hoặc mượn luật sư.
Điều thứ 68
Cấm
không được tra tấn, đánh đập, ngược đãi những bị cáo và tội nhân.
Điều thứ 69
Trong
khi xét xử, các viên thẩm phán chỉ tuân theo pháp luật, các cơ quan khác không
được can thiệp.
Chương VII. SỬA ĐỔI HIẾN PHÁP
Điều thứ 70
Sửa
đổi Hiến pháp phải theo cách thức sau đây:
a)
Do hai phần ba tổng số nghị viên yêu cầu.
b)
Nghị viện bầu ra một ban dự thảo những điều thay đổi.
c)
Những điều thay đổi khi đã được Nghị viện ưng chuẩn thì phải đưa ra toàn dân
phúc quyết./.
| TƯ VẤN & DỊCH VỤ |
