Mong muốn có một văn bản pháp luật duy nhất
trong một lĩnh vực nhất định dưới hình thức một bộ luật là mong muốn của tất cả
mọi người để có thể tra cứu, trích dẫn và tìm kiếm các quy định pháp luật một
cách dễ dàng. Pháp điển hoá có thể giúp cho mong muốn đó trở thành hiện thực
1. Pháp điển hoá là gì?
Vốn là một thuật ngữ quen thuộc trong khoa học pháp lý, pháp điển hoá được hiểu
theo nghĩa là việc tập hợp tổ chức hệ thống pháp luật thành các chủ đề khác
nhau. Tức là tập hợp tất cả các quy định đang còn hiệu lực có liên quan đến
cùng một chủ đề nhưng còn nằm tản mạn trong nhiều văn bản khác nhau để sắp xếp
xây dựng thành một bộ pháp điển.
Từ một thuật ngữ trong khoa học pháp lý, Luật ban hành văn bản quy phạm pháp
luật năm 2008 đã lần đầu tiên đề cập đến vấn đề pháp điển hệ thống quy phạm
pháp luật tại khoản 2 Điều 93 “Quy phạm pháp luật phải được rà soát, tập
hợp, sắp xếp thành bộ pháp điển theo từng chủ đề”.
Related articles 01:
1. https://docluat.vn/archive/1522/
2. https://docluat.vn/archive/3307/
3. https://docluat.vn/archive/3537/
Trong khi chúng ta mới lần đầu đề cập đến pháp điển hoá hệ thống quy phạm pháp
luật thì trên thế giới, pháp điển hoá đã được thực hiện từ rất lâu đời ở Pháp,
Mỹ … và rất thành công. Bộ pháp điển hoá của Mỹ gồm 50 nội dung và lĩnh vực
chính bao gồm tất cả các quy phạm pháp luật có trong các quy định pháp luật
riêng rẽ. Vậy tại sao pháp điển hoá lại cần thiết? Những lợi ích có thể trông
thấy rõ ràng từ quá trình này như thế nào?
2. Pháp điển hoá và những lợi ích rõ ràng?
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật ở Việt Nam cho thấy một thực tế rõ ràng là
còn tản mạn và rất khó khăn cho công tác tra cứu và áp dụng, thậm chí rất khó
biết được quy phạm pháp luật đó còn có hiệu lực hay không. Việc thường xuyên
sửa đổi các quy pháp pháp luật còn làm cho các quy phạm pháp luật đơn lẻ rất
khó áp dụng và tra cứu. Chưa kể đến những mâu thuẫn, chồng chéo giữa các quy
phạm…
Lợi ích rõ ràng của pháp điển hoá chính là giúp khắc phục hạn chế này. Việc đưa
tất cả các quy phạm có liên quan vao một chủ đề của bộ pháp điển sẽ tăng cường
tính thống nhất của hệ thống pháp luật. Mọi điểm mâu thuẫn, chồng chéo và cả
những kẽ hở của pháp luật cũng sớm được xác định, giảm bớt và loại bỏ một cách
liên tục.
Related articles 02:
1. https://docluat.vn/archive/3705/
2. https://docluat.vn/archive/1285/
3. https://docluat.vn/archive/2267/
Bên cạnh đó, việc cập nhật bộ pháp điển hoá sẽ giúp cho công tác xây dựng pháp
luật trở nên dễ dàng hơn. Bởi vì không còn cần phải sửa đổi ban hành nhiều quy
định riêng rẽ trong các bộ luật mà chỉ cần bổ sung, huỷ bỏ hoặc sửa đổi các
điều khoản riêng biệt của một bộ pháp điển hoá.
Đặc biệt, bằng cách sắp xếp các quy định của pháp luật theo chủ đề, từ người
dân cho đến những người làm công tác pháp luật cho đến cán bộ chính phủ sẽ
thuận lợi hơn rất nhiều trong việc tra cứu, tìm kiếm và áp dụng các quy định
của pháp luật. Tính minh bạch hoá của hệ thống pháp luật được đảm bảo một cách
rõ ràng.
Những lợi ích từ việc thực hiện pháp điển hệ thống quy phạm pháp luật có thể
được trông thấy rõ. Việc tiến hành sớm công tác này sẽ mang đến một hệ thống
pháp luật rõ ràng minh bạch, thuận tiện khi áp dụng. Đồng thời sau khi xây dựng
xong một bộ pháp điển thống nhất, việc thường xuyên, liên tục cập nhất vào hệ
thống sẽ giúp cho bộ pháp điển có giá trị cao, người dân ngày càng tin tưởng và
hệ thống pháp luật và dễ dàng hơn trong việc tuân thủ cũng như thực hiện pháp
luật.
